| АВН | 16 |
Факультет ӗҫченӗсем Геннадий Яковлевич Хлебников профессора ҫывхарса килекен ҫуралнӑ кун ячӗпе саламлаҫҫӗ. Сирӗн наука, воспитани тата вӗрентӳ енӗпе тунӑ ӗҫсем яланах пирӗншӗн тӗслӗх вырӑнӗнче шутланса тӑраҫҫӗ, ӑслӑлӑхра ҫӗнӗ ҫитӗнӳсем тума пулӑшаҫҫӗ. Кафедра ӗҫченӗсем сире яланах ӗҫтешсем пек хисеплеҫҫӗ, аслӑ вӗрентекен вырӑнне хураҫҫӗ. Ырлӑх-сывлӑх сире, вӗренекенсен тата ачӑрсен пархатарлӑхӗ, чӑваш сурпанӗ пек вӑрӑм кун-ҫул.
Пӗлӳ кунӗ — савӑнӑҫлӑ та пӑлхавлӑ уяв. Уйрӑмах аслӑ шкулӑн пусми ҫинче пирвайхи утӑмсем тӑвакан яш-кӗрӗмшӗн. Алла студент билечӗ тытасси, „студент” ятне илсе пултаруллӑ ҫамрӑксен ретне тӑрасси — яланлӑхах асра юлакан пӑлхавлӑ самант.
Чӑваш Патшалӑх университечӗн чӑваш филологийӗпе культура факультечӗшӗн те авӑнӑн 1-мӗшӗ — хаваслӑ уяв. Ҫак кун факультетӑн туслӑ ҫемьи — вӗрентекенсемпе студентсем — кӑҫалхи пӗрремӗш курссене чысласа саламлама пухӑнчӗҫ.
Уява факультет деканӗ, филологи наукисен докторӗ В.Г. Родионов уҫрӗ, „пӗрремӗшсене” саламласа ҫирӗп вӑй-хӑват, чӑтӑмлӑх сунчӗ, тӑрӑшса пӗлӳ пухма сӗнчӗ. Декан саламӗпе хавхаланнӑ вӗрентекенсем те пӗр-пӗрин хыҫҫӑн тин-тин „пиҫсе тухнӑ” студентсене ырӑ сӑмахсем, кирлӗ сӗнӳсем пама тытӑнчӗҫ: вӗренӳре те, пур ӗҫре те ҫирӗп те вашават, хастар пулма хушрӗҫ, аслӑ курссене питех итлеме сӗнмерӗҫ. Вӗсем тӑрӑхласа „шӑн пӑр ҫине” те лартса яма пултараҫҫӗ иккен…
Студентсем тесен, уяв вӑхӑтӗнчне вӗсене те сӑмах пачӗҫ аслисем.
2008 ҫулхи юпа уйӑхӗн 15–16-мӗшӗсенче И.Н. Ульянов ячӗллӗ чӑваш патшалӑх университетӗнче «Ашмарин вулавӗсем – 6» Пӗтӗм Раҫҫейри ӑслӑлӑх конференцийӗ ирет. Конференци ӗҫне хутшӑнас кӑмӑллисене доклад темине 2008 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 15-мӗшччен alb-myshkina@yandex.ru интернет адреспа ярса пама ыйтатпӑр.
Конференци ӗҫӗнче ҫак секцисене йӗркелеме палӑртнӑ:
- танлаштаруллӑ тата типологиллӗ чӗлхепӗлӳлӗх;
- Уралпа Алтай тӑрӑхӗнчи чӗлхепӗлӳлӗх тата интерлингвистика;
- Раҫҫейри халӑхсен литературин теорийӗпе историйӗ;
- тӗрлӗ халӑхсен сӑмахлӑхне вӗрентес меслетлӗх;
- тӑван ҫӗршыв историйӗн тата культурологи проблемисем.
Конференци материалӗсен уйрӑм пуххине кӑларма палӑртнӑ. Статьясен пичетлевӗ тӳлевлӗ. Пичете валли хатӗрленӗ материалсене йӗркелев комитетне 2008 ҫулхи юпа уйӑхӗн 5-мӗшӗччен тӑратмалла.
Пирӗн интернет адрессем: alb-myshkina@yandex.ru, vitrod1@yandex.
| АКА | 22 |
Ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче чӑваш филологийӗпе культура факультетӗнче «Наука кунӗ» иртрӗ. Пурӗ 18 секци ӗҫлерӗ: «Чӑваш поэзийӗпе литературоведенийӗн тӗнчи», «Чӑваш литературин ҫивӗч ыйтӑвӗсем», «Хальхи чӑваш литература пӗлӗвӗнчи традицисемпе ҫӗнӗлӗхсем», «Айгиведени», «Чӑваш фольклористикин паянхи актуаллӑ ыйтӑвӗсем», «Музейпа архив ӗҫӗ», «Журналистика», «Филологическое обеспечение документоведения», «Ономастика», «Чӑваш чӗлхин лексикологийӗ тата диалектологийӗ «Тӗрӗк чӗлхи», «Проблемы народной хореографии», «Проблемы чувашского народного театра», «Эстрада юрри», «Музыка фольклорӗ», «Культурологи», «Чӑваш чӗлхипе литературине наци шкулӗнче вӗрентес меслетлӗх», «Чӑваш чӗлхипе литературине вырӑс шкулӗнче вӗрентес меслетлӗх», «Чӑваш чӗлхи», «Межкультурная коммуникация».
Факультетри 272 студентран 272 студент «Наука кунне хутшӑннӑ: пӗрремӗш курсран – 54, виҫҫӗмӗш курсран – 63, тӑваттӑмӗш курсран – 44, пиллӗкмӗш курсран – 20 вӗренекен.
Удмурт патшалӑх университетӗнчен, И.Я. Яковлев ячӗллӗ педагогика университечӗнчен, республикӑри тӗрлӗ шкултсенчен килнӗ 5 вӗренекен «Наука кунне» хутшӑнса докладсем турӗҫ.
| ПУШ | 25 |
Ҫулсерен чӑваш филологийӗпе культура факультетӗнче поэзи каҫӗ иртет. Кӑҫал ӑна Митта Ваҫлейӗ ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалланӑ. Вӑл пуш уйӑхӗн 19-мӗшӗнче иртрӗ.
Ҫунса пӗтмен хут тӗркисемпе, ал ҫырӑвӗсемпе илемлетнӗ сцена вилӗмсӗр поэтӑн тумхахлӑ та йывӑр шӑпине аса илтереҫҫӗ. Кирпӗч татки ҫинчи ҫурта ҫути М. Ваҫлейӗн манӑҫми ӗҫ-хӗлне «палӑртать». Каҫӑн пӗрремӗш пайӗнче студентсем Митта сӑввисенчен йӗркеленӗ лейтмотивпа паллаштарчӗҫ. Унта поэтӑн чунне уҫса паракан хайлавсене кӗртнӗ. Виҫӗ номинаципе тупӑшрӗҫ студентсем. Митта Ваҫлейӗн сӑввине вуласа 2-мӗш курсри Лилия Воробьева мала тухрӗ. «Ытти поэтсен сӑввине чи лайӑх вулакан» ята 2-мӗш курсри Марина Михайлова тивӗҫрӗ. Хӑй сӑввине вуласа 3-мӗш курсри Александр Антонова ҫитекенни пулмарӗ. Поэзи каҫне килнӗ хӑнасем те Альбина Юрату, Станислав Сатур, Марина Карягина, Атнер Хусанкай – парӑмра юлмарӗҫ.
Чӑваш патшалӑх университечӗн типографийӗнчен «Ашмарин вулавӗсем» ӑслӑлӑх статйисен пуххи пичетленсе тухрӗ. Ӑна унверситет 40 ҫул тултарнине халалланӑ. Кӗнекене пӗтӗм Раҫҫей шайӗнче ирттернӗ «Ашмарин вулавӗсем–5» ӑслӑлӑх конференцийӗн (2006 ҫулхи юпа уйӑхӗн 19-20-мӗшӗсем) материалӗсем кӗнӗ.
Авторсем хушшинче: Р.Ш. Бердалиева (Х.А. Ясауи ячӗллӗ МКТУ , Туркестан х.), Ф.Г. Галлямов (Елабуга патшалӑх педагогика университечӗ, Елабуга х.), Ф.Ф. Гаффарова (ТР ӐА Г. Ибрагимов ячӗллӗ ИЯЛИ, Хусан х.), Й. Луутонен (Турку х. университет, Финлянди), А.С.Мельников (Ял хуҫалӑх машинисене кӑларма хатӗрлекен Ростов академийӗ, Дон-ҫинчи-Ростов х.), Г.Ф. Имаметдинова (Тӗмен патшалӑх университечӗ, Тӗмен х.), Ф.И. Тагирова (ТР ӐА Г. Ибрагимов ячӗллӗ ИЯЛИ, Хусан х.), Э.Н. Федорова (ХПУ, Хусан х.), В.С. Чураков (УрО РӐА Удмурти историпе чӗлхе тата литература институчӗ, Ижевск х.), Л.А. Янсаева (ХПУ, Хусан х.), Г.Н. Бояринова (Мари эл патшалӑх университечӗ, Йошкар-Ола х.), С.П. Манаева-Чеснокова (Н.К. Крупская ячӗллӗ МГПИ, Йошкар-Ола х.), Гото Масанори (Кобэ университечӗ, Япони), Т.И. Зайцева (Удмурти патшалӑх университечӗ, Ижевск х.
Нарӑсӑн 29-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх университечӗн «О» корпусне савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫрӗҫ. 2007 ҫулхи ҫу уйӑхӗнчен пуҫласа кунта юсав ӗҫӗсем пыратчӗҫ, халӗ вара вӗсем вӗҫленчӗҫ. Корпус уҫӑлнине уйрӑмах химипе фармацефтика тата управленипе психологи факультечӗсен студенчӗсем хаваслӑн кӗтсе илчӗҫ. Факультет ертӳҫисем (Насакин Олег Евгеньевичпа Кадышев Евгений Николаевич) тата студентсен канашӗн ертӳҫисем Кураков Л.П. тав сӑмахӗсене, строительсене ырӑ сӑмах каларӗҫ. Лев Понтелеймонович савӑнӑҫлӑ уява ҫитнӗ студентсене корпуса уҫнипе саламларӗ, малашне «чаплӑ» паллӑсемпе ҫеҫ вӗренме халал пачӗ.
Кураков Л.П. тата ҫакна та каласа хӑварчӗ: Пӗтӗм тӗнче шайӗнчи хӑвӑрт утассипе ирттерекен Тӗнче Кубокӗ тӗлне «Г» корпуса мраморпа витсе тухмалла.
Хӗрлӗ хӑйӑва Лев Пантелеймоновичпа Стедентсен канашӗн председателӗ Иванов А.В. касса татрӗҫ.
Нарӑсӑн 14-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх университетӗнче «К.В. Ивановӑн «Нарспи» поэми — тӗнче литература классикин шедеврӗ» ятлӑ регионсен хушшинчи ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртрӗ.
Конференцине ЧПУн чӑваш филологийӗпе культура факультет деканӗ В.Г. Родионов уҫрӗ. Ҫавӑн пекех конференцине вӗрентӳ министр ҫумӗ Матвеев В.В., университетри ӑслӑлӑхпа тӗпчев пайӗн пуҫлӑхӗ В.В. Афанасьев тухса сӑмах каларӗ. Конференцине пухӑннӑ хӑнасене уйрӑмах Чӑваш академи драма театрӗн артисчӗ Иванов И.И. хатӗрленӗ «Нарспи» поэмӑри сценӑсем кӑмӑла кайрӗҫ. Рольсенче Иванов И.И. хӑй, тата университет студенчӗсем хутшӑнчӗҫ.
| НАР | 07 |
Чӑваш патшалӑх университечӗн дизайн факультетӗнче диплом ӗҫӗсене хӳтӗлеҫҫӗ. Андрей Данилов, костюм уйрӑмӗн студенчӗ, Атилла патшан тумне хатӗрленӗ (Ертӳҫи Николай Балтаев). Ҫак ӗҫе комисси пысӑка хурса хакларӗ. Пуян та хаклӑ костюма тума Андрея Алексей Иванов (Аксар), хавхалантарнӑ. Атилла тумне «Атӑлҫи Арсем» илемлӗ фильмра усӑ кураҫҫӗ. Чӑвашсен историне ҫутатакан ҫак кинора хунсен тапхӑрне анлӑ ҫутатма палӑртнӑ. (сценари авторӗ Н. Сидоров, режиссерӗ В. Иовлев).
2008 ҫулхи нарӑс уйӑхӗн 14-мӗшӗнче И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче «К.В. Ивановӑн «Нарспи» поэми — тӗнче литература классикин шедеврӗ» ятпа регионсен хушшинчи наукӑпа практика конференцийӗ иртет.
Конференцинче сӳтсе явма палӑртнӑ ыйтусем:
- литературоведенири Нарспиана;
- «Нарспи» поэмӑн жанр хӑйне евӗрлӗхӗ;
- «Нарспи» поэмӑри кӑмӑл-сипет, философи тата психологи ыйтӑвӗсем;
- Нарспи сӑнарӗн паянхи кунри философиллӗ ӑнлантарӑвӗ;
- «Нарспи» поэма тата ӳнер искусстви;
- «Нарспи» тата театр;
- «Нарспи» поэмӑна шкулта вӗрентесси;
- «Нарспи» тата музыка искусстви;
- «Нарспи» поэмӑн илемлӗ чӗлхин хӑйне евӗрлӗхӗ.
Конференцире тухса калаҫас кӑмӑллисен доклад темисене тата тезисӗсене нарӑс уйӑхӗн 1-мӗшӗччен ҫак электронлӑ адрессемпе ямалла: vitrod1@yandex.ru, chuvfil@chuvsu.ru, alb-myshkina@yandex.ru
Конференци материалӗсем тӑрӑх «Паянхи Нарспиана: пӗтӗмлетӳсемпе малашлӑх» ятпа ӑстӑлӑх статйисен пуххине кӑларма палӑртнӑ.
-0.7 °C